Projekt nowelizacji ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów zakłada możliwość nałożenia na związek przedsiębiorców, który dopuścił się naruszenia przepisów antymonopolowych wysokich kar pieniężnych. Natomiast w sytuacji niewypłacalności takiego związku projekt przewiduje zasadę odpowiedzialności przedsiębiorców, którego przedstawiciele wchodzili w skład organów decyzyjnych związku. Planowane zmiany związane są z implementacją przepisów Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2019/1 z dnia 11 grudnia 2018 r.
Kary pieniężne nawet do 10 % sumy obrotów członków związku
W obecnym stanie prawnym Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów może skorzystać z uprawnienia do nałożenia kary na związek przedsiębiorców, któremu udowodniono naruszenie prawa konkurencji w wysokości nie większej niż 10% obrotu stowarzyszenia.
Projekt nowelizacji zakłada znaczącą zmianę. Kara nakładana na związek przedsiębiorców maksymalnie będzie mogła wynieść do 10% sumy całkowitej obrotu każdego z członków tego związku. Taka kara może okazać się w wielu przypadkach bardzo dotkliwa, szczególnie gdy stowarzyszenia zrzeszają dużą liczbę dobrze prosperujących przedsiębiorstw.
Możliwość nałożenia kary na przedsiębiorców będących członkami związku
Obok wysokich kar finansowych, obawy stowarzyszeń branżowych budzą również zasady ich egzekwowania. W sytuacji niewypłacalności związku, związek powinien wezwać swoich członków do wniesienia wkładów w celu pokrycia kwoty takiej kary. W przypadku gdy wkłady, nie zostaną wniesione w terminie, Prezes Urzędu może żądać uiszczenia kary od każdego z przedsiębiorców, którego przedstawiciele wchodzili w skład organów decyzyjnych tego związku. Odpowiedzialność przedsiębiorców będzie w takim wypadku solidarna. W konsekwencji może się okazać, że Prezes Urzędu będzie mógł żądać uiszczenia całej pozostałej do zapłaty kary od jednego przedsiębiorcy.
Sposób na uniknięcie nałożenia kary finansowej – ważna prewencja
Wobec dość jednoznacznego brzmienia przepisów Dyrektywy i projektu nowelizacji, trudno liczyć na ograniczenie wspomnianych ryzyk w drodze zmiany treści regulacji prawnych. Wydaje się, że kluczową rolę dla związków przedsiębiorców zacznie odgrywać prewencja oraz edukacja. Działania w zakresie podnoszenia świadomości ryzyk związanych z potencjalnym naruszeniem reguł konkurencji oraz wdrażania wewnętrznych rozwiązań mających zabezpieczać związki i ich członków przed takimi naruszeniami, zdecydowanie bardziej niż dotychczas powinny zyskać na znaczeniu. Tego rodzaju aspekty będą bowiem mieć duże znaczenie przy ocenie, czy do naruszenia doszło bądź czy zachodzą przesłanki uzasadniające uniknięcie odpowiedzialności finansowej.
Konsekwencje dla związków branżowych
W istocie nowelizacja może doprowadzić do paraliżu związków branżowych, poprzez zwyczajny brak chętnych do zasiadania w ich organach zarządczych. Powstaje wrażenie, że dziecko może zostać wylane z kąpielą. Planowane przepisy, mając za cel ograniczenie nieuczciwej konkurencji, spowodują ograniczenie rozwoju rynku, na którym w ogóle do konkurowania mogłoby dochodzić.
Komentarz Stowarzyszenia Polska Grupa Motoryzacyjna
Stowarzyszenie Polska Grupa Motoryzacyjna uważa za słuszne podejmowanie przez ustawodawcę działań na rzecz ochrony rynku i konkurencyjności i nie kwestionuje faktu, że powinny nimi być objęte także związki przedsiębiorców. Uważamy jednak, że konsekwencją rozwiązań zaproponowanych w aktualnym projekcie nowelizacji może być paraliż działania organizacji branżowych, takich jak nasza. Nasz niepokój wzbudzają w szczególności trudności interpretacyjne regulacji antykonkurencyjnych w połączeniu z potencjalnie bardzo wysokimi karami finansowymi, co stanowi ogromne ryzyko dla osób, które angażują się społecznie. / Bartosz Mielecki, Dyrektor Zarządzający Stowarzyszenia Polska Grupa Motoryzacyjna /
Pełen artykuł ukazał się na łamach prawo.pl w dniu 17 maja 2021: link
Autorzy: Tomasz Bek, radca prawny, Elżbieta Nowak, radca prawny
Komentarz Stowarzyszenia PGM: Bartosz Mielecki, Dyrektor Zarządzający PGM
