Europejska Sieć Klastrów Motoryzacyjnych EACN, do której należy też PGM, opublikowała komunikat prasowy, aby podnieść świadomość na temat kruchości sytuacji dostawców motoryzacyjnych, szczególnie ze względu na rosnące ceny i nieelastyczne umowy z klientami dostawców motoryzacyjnych. Oprócz informacji prasowej, podpisana wersja tego dokumentu została przekazana do wewnętrznych dyskusji z interesariuszami instytucjonalnymi i organami rządowymi.
W dzisiejszych czasach europejski przemysł motoryzacyjny, a zwłaszcza dostawcy, stają przed ogromnymi wyzwaniami. Aby uniknąć upadku europejskiego przemysłu motoryzacyjnego, Europejska Sieć Klastrów Motoryzacyjnych (EACN) zaprasza interesariuszy na wszystkich poziomach łańcucha wartości do:
- rozważenia ponownego przeanalizowania i dostosowania istniejących umów,
- uwzględnienia większej elastyczności do przyszłych umów w perspektywie krótkoterminowej,
- stworzenia długotrwałych partnerstw między zainteresowanymi stronami na poziomie europejskim,
- dokonania przeglądu strategii umiędzynarodowienia sektora motoryzacyjnego.
Sektor motoryzacyjny ważnym czynnikiem europejskiej gospodarki
Europa jest drugim co do wielkości obszarem produkcji pojazdów na świecie po Chinach, stanowi 22% wszystkich pojazdów wyprodukowanych w 2020 roku [1]. W 2021 roku w Europie wyprodukowano 12,1 miliona pojazdów osobowych i użytkowych, co stanowi spadek o 28% w porównaniu 16,8 mln sztuk z roku 2019 r. [2] Bezpośrednie i pośrednie zatrudnienie w produkcji obejmuje 3,5 mln osób [3].
Obroty europejskiego przemysłu motoryzacyjnego stanowią ponad 8% całkowitego PKB UE, sektor generuje nadwyżkę handlową w wysokości ponad 45 mld EUR. Pojazdy silnikowe odpowiadają również za ponad 398 miliardów euro wpływów podatkowych dla rządów europejskich. I wreszcie, z kwotą 62 miliardów euro, przemysł motoryzacyjny odpowiada za 32% łącznych europejskich wydatków na innowacje [1].
Branża motoryzacyjna stoi przed ważnymi wyzwaniami, takimi jak np. elektryfikacja i automatyzacja pojazdów, zmieniające się zachowania klientów np. opcja współdzielenia pojazdów (car sharing) jako alternatywa dla zakupu własnego pojazdu bardzo często stosowana obecnie przez młodych ludzi oraz niezbędne zazielenianie i digitalizacja produkcji w odpowiedzi na europejskie wymagania zrównoważonego rozwoju.
Wyzwania i zakłócenia produkcji niszczące cały łańcuch wartości
Przemysł motoryzacyjny to wysoce połączony i wyspecjalizowany ekosystem, w którym producenci OEM i Tier-1 dokonują zakupów zarówno na poziomie globalnym, jak i bardzo lokalnym. Dostawcy, zwłaszcza MŚP z poziomu Tier-2 i niższych, doświadczają bardzo niskich marż, które działają, gdy produkcja jest wysoka i przewidywalna, ale prowadzą do braku bufora finansowego na modernizację i adaptację. Niestety sytuacja pogarsza się szczególnie od czasu pojawienia się pandemii koronawirusa na początku 2020 r., kiedy początkowo produkcja i sprzedaż pojazdów została wstrzymana. Kolejne niedobory dostaw części i surowców, takich jak np. półprzewodniki, pochodzących z Chin jak i innych krajów, doprowadziły do gwałtownych wzrostów cen i znacznego ograniczenia produkcji pojazdów. W pierwszym półroczu 2022 roku sprzedaż samochodów ponownie spadła o 14,0% w porównaniu do roku poprzedniego.
Przestoje produkcyjne producentów spowodowane brakiem tych i innych składników przełamały ekonomię skali, w której wysokie i regularne wielkości produkcji są niezbędne do uzasadnienia niskich marż. Dzisiejsze niskie wolumeny, wzrost cen oraz brakujące krótko- i średnioterminowe przewidywalności produkcji stanowią niezrównoważone obciążenia dla dostawców, które zagrażają ich rentowności, trwałości w sektorze i/lub przetrwaniu, jeśli nie są w stanie zrównoważyć tych dodatkowych kosztów dla swoich klientów.
Trwająca inwazja Rosji na Ukrainę dodaje nowe turbulencje, ponieważ Rosja jest kluczowym eksporterem między innymi gazu ziemnego, palladu, niklu, stali, węgla, platyny, ropy naftowej i rafinowanego aluminium, a Ukraina jest największym na świecie eksporterem gazu neonowego, który jest niezbędny do produkcji półprzewodników i okablowania katalizatorów. Współpraca z tymi rynkami została przerwana z powodu sankcji lub utrudniona z powodu skutków wojny i zniszczeń, co przyczyniło się do już istniejących trudności w łańcuchach dostaw.
Ta ewolucja w ciągu ostatnich dwóch lat, mająca duży wpływ na wielkość i przewidywalność produkcji, a także ceny surowców i części, jest obecnie zwieńczona eksplozją kosztów energii i transportu, a ostatnio wysoką i niewidzianą od dziesięcioleci inflacją. Europejski Bank Centralny prognozuje stopę inflacji w 2022 r. na poziomie 6,8% dla strefy euro, daleko od docelowej wartości 2%, co spowoduje dodatkowe podwyżki cen, a także żądania wyższych wynagrodzeń w nadchodzących miesiącach [4].
Konieczne są pilne działania, aby uratować ekosystem
Zmniejszone wolumeny produkcji, nieprzewidywalne cykle produkcyjne, eksplodujące ceny surowców, części, energii czy transportu oraz przewidywalne podwyżki wynagrodzeń to obciążenia, którym dostawcy nie mogą sprostać w oparciu o istniejące warunki kontraktowe.
Dlatego, aby uniknąć upadku europejskiego przemysłu motoryzacyjnego, EACN wzywa interesariuszy na wszystkich poziomach łańcucha wartości do:
1. Rozważenia ponownego przeanalizowania i dostosowania istniejących umów
Istniejące kontrakty zostały zawarte w oparciu o obecnie istniejące warunki dotyczące ilości i cen zakupu surowców i części. Biorąc pod uwagę to, jak również zwykle niskie marże dla dostawców, dostosowanie istniejących warunków umownych wydaje się niezbędne dla przetrwania wielu z nich. Unikanie dodatkowych trudności wynikających z upadłości dostawców nie leży ani w interesie dostawcy, ani żadnego z klientów (zazwyczaj OEM lub Tier-1).
2. Uwzględnienia większej elastyczności w przyszłych umowach (perspektywa krótkoterminowa)
Kolejne lata charakteryzują się niepewnością co do wielkości produkcji i wszelkiego rodzaju cen. Włączenie do umów elastycznych zapisów, pozwalających na reagowanie na zmiany (kluczowe) poprawia zdolności planowania dostawców i pozwala im lepiej opierać się na rynku.
3. Stworzenia długotrwałych partnerstw między zainteresowanymi stronami na poziomie europejskim
Długotrwałe partnerstwa, w których dostawcy są uwzględniani i honorowani za ich wysiłki, umożliwiają im dostosowanie się do ogólnych wyzwań, takich jak zmieniające się rynki w wyniku elektryfikacji i automatyzacji pojazdów lub zazielenianie, cyfryzacja i uelastycznienie produkcji oraz łańcucha dostaw. Te zmiany wymagają znacznych inwestycji w narzędzia do projektowania i produkcji, w infrastrukturę cyfrową lub w podnoszenie i przekwalifikowywanie pracowników. Inwestycje takie wymagają długotrwałych i przewidywalnych partnerstw, w tym wystarczających marż dla dostawców.
4. Przeglądu strategii umiędzynarodowienia sektora motoryzacyjnego
Niedawne skutki pandemii koronawirusa oraz rosyjskiej inwazji na Ukrainę ujawniły słabości w obecnej organizacji produkcji pojazdów z globalnymi strategiami zakupów: surowce i części, które nie są już dostarczane „na czas”, jak w przeszłości. Koszty transportu będą rosły i będą ważyły więcej w cenie końcowej, nawet bez uwzględnienia aspektów zrównoważonego rozwoju i zerowego CO2, a różne surowce staną się jeszcze mniej dostępne. Biorąc to pod uwagę, zasadne staje się opracowanie strategii opartych na idei europejskiej gospodarki o obiegu zamkniętym, w której pojazdy na rynek europejski są produkowane w Europie z części od europejskich dostawców i surowców pochodzących z materiałów pochodzących z recyklingu tam, gdzie to możliwe, dając w ten sposób producentom OEM i dostawcom jaśniejszą perspektywę.
Więcej szczegółów – pełny komunikat prasowy: (wersja polska) / (wersja angielska)
[1] Źródło:
https://www.acea.auto/files/ACEA_Pocket_Guide_2021-2022.pdf
(data dostępu 18/07/2022)
[2] Źródła:
https://www.acea.auto/figure/eu-passenger-car-production/,
https://www.acea.auto/figure/eucommercial-vehicle-production/
(data dostępu 18/07/2022)
[3] Źródło:
https://www.acea.auto/figure/employment-trends-in-eu-automotive-sector/
(data dostępu 18/07/2022)
[4] Źródło:
https://www.ecb.europa.eu/pub/pdf/fsr/ecb.fsr202205~f207f46ea0.en.pdf